1. Tổng quan về viêm loét dạ dày – tá tràng
Viêm loét dạ dày – tá tràng là tình trạng niêm mạc của dạ dày hoặc tá tràng bị viêm, trợt hoặc loét. Đây là một trong những bệnh lý tiêu hoá phổ biến nhất ở người trưởng thành. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng, gây biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hoá, thủng dạ dày – tá tràng hoặc thậm chí ung thư dạ dày.
2. Nguyên nhân gây bệnh
Có nhiều yếu tố có thể gây hoặc làm tăng nguy cơ mắc viêm loét dạ dày – tá tràng, bao gồm:
-
Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP): Đây là nguyên nhân hàng đầu. Vi khuẩn HP làm tổn thương lớp nhầy bảo vệ niêm mạc, khiến axit dạ dày dễ dàng ăn mòn và gây loét.
-
Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Aspirin, ibuprofen, naproxen… nếu dùng lâu dài hoặc liều cao có thể làm mỏng lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
-
Stress kéo dài: Làm tăng tiết axit dịch vị, gây tổn thương niêm mạc.
-
Chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý: Ăn uống thất thường, sử dụng nhiều bia rượu, cà phê, đồ cay nóng, hút thuốc lá.
-
Yếu tố di truyền: Trong một số gia đình, nguy cơ mắc bệnh cao hơn do yếu tố gen.
3. Triệu chứng thường gặp
Các dấu hiệu của viêm loét dạ dày – tá tràng có thể khác nhau ở từng người, nhưng thường gặp:
-
Đau vùng thượng vị (vùng trên rốn, giữa ngực), đau tăng khi đói hoặc sau ăn.
-
Ợ hơi, ợ chua, nóng rát vùng ngực.
-
Buồn nôn, nôn ra dịch chua hoặc thức ăn.
-
Chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân.
-
Đi ngoài phân đen (biểu hiện xuất huyết tiêu hoá).
Lưu ý: Một số người có thể không có triệu chứng rõ ràng, chỉ phát hiện bệnh khi đi khám hoặc nội soi.
4. Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị
Viêm loét dạ dày – tá tràng nếu kéo dài có thể gây:
-
Xuất huyết tiêu hoá: Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
-
Thủng dạ dày – tá tràng: Đau bụng đột ngột dữ dội, cần phẫu thuật cấp cứu.
-
Hẹp môn vị: Gây nôn ói nhiều, thức ăn khó xuống ruột.
-
Ung thư dạ dày: Đặc biệt ở người nhiễm HP lâu năm.
5. Khi nào nên đi nội soi tiêu hoá?
Nội soi tiêu hoá là phương pháp giúp bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày – tá tràng để phát hiện các tổn thương, đồng thời có thể sinh thiết để xác định nguyên nhân. Bạn nên đi nội soi nếu:
-
Có triệu chứng đau bụng, ợ chua, buồn nôn kéo dài hơn 2 tuần.
-
Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân.
-
Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
-
Tiền sử gia đình có người mắc ung thư dạ dày.
-
Đã điều trị nhưng triệu chứng không cải thiện.
6. Phòng ngừa viêm loét dạ dày – tá tràng
Để giảm nguy cơ mắc bệnh, nên:
-
Ăn uống điều độ, hạn chế bia rượu, cà phê, đồ ăn cay nóng.
-
Không hút thuốc lá.
-
Hạn chế dùng thuốc NSAIDs, chỉ dùng khi thật sự cần và theo chỉ định bác sĩ.
-
Kiểm soát stress bằng tập thể dục, thiền, ngủ đủ giấc.
-
Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát vi khuẩn HP khi cần.
7. Kết luận
Viêm loét dạ dày – tá tràng là bệnh phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phát hiện và điều trị hiệu quả nếu chẩn đoán sớm. Nội soi tiêu hoá là phương pháp quan trọng giúp xác định chính xác tình trạng niêm mạc, từ đó có hướng điều trị phù hợp. Nếu bạn có các dấu hiệu nghi ngờ, hãy chủ động thăm khám sớm để bảo vệ sức khỏe đường tiêu hoá của mình.
